Saska Kępa

Saska Kępa - część Warszawy położona na prawym brzegu Wisły. Posiada status osiedla z własnym samorządem i stanowi część dzielnicy Praga-Południe.

Część Saskiej Kępy jest wpisana do wojewódzkiego rejestru zabytków jako strefa ochrony konserwatorskiej.

Na przestrzeni wieków nazwa Saskiej Kępy wielokrotnie ulegała zmianom.
Nazywano ją: Kępą Wiślaną - od rzeki Wisły, Kępą Solecką - od Solca wraz z którym została w XIV wieku włączona do Warszawy, Kępą Kawczą - od ptaków zamieszkujących jej zarośla, Kępą Miejską, Kępą Holenderską lub Oleandrami 
- od zamieszkujących ją w XVII wieku osadników holenderskich, fryzyjskich i flamandzkich.
Do XVII wieku Kępa nie była stale zamieszkiwana. Jednak w końcu XVI wieku tereny nadwiślańskie były stopniowo zasiedlane przez osadników przybywających z zachodniej Europy w związku z prześladowaniami religijnymi. Byli to głównie Holendrzy, Flamandowie i Fryzowie. Po opuszczeniu Kępy przez Holendrów kolejnymi dzierżawcami byli przybysze ze Szkocji. W tym czasie Kępa była też wykorzystywana jako miejsce pod hodowlę i uprawę warzyw.
W 1735 r. tereny całej Kępy zostały wydzierżawione przez Augusta III. Kępę zaczęto wówczas określać mianem Saskiej.
Od 1806 r. na Saskiej Kępie zaczęły powstawać drewniane zabudowania. Wytyczono również stałe szlaki komunikacyjne, zaś główną arterią był most łączący Kępę z Pragą. Pojawiać zaczęły się karczmy, restauracje z ogródkami, strzelnice, boiska 
i huśtawki. Saska Kępa stała się miejscem wypoczynku, rozrywki i zabaw. W 1864 r. Saska Kępa została wydzielona
z Warszawy i stała się wsią podmiejską przydzieloną do gminy Wawer. Aż do XX wieku pozostawała terenem rekreacyjnym masowo odwiedzanym w niedziele i święta.
W 1916 r. Saska Kępa ponownie znalazła się w granicach Warszawy. Okres dwudziestolecia międzywojennego był dla Saskiej Kępy wyjątkowo pomyślny. Odbudowano Most Poniatowskiego, pojawiła się zabudowa willowa. Dzięki temu Saska Kępa uzyskała status eleganckiej dzielnicy mieszkaniowej miasta. Zabudowa willowa zaczęła powstawać w latach trzydziestych XX w. Planowane było zrealizowanie koncepcji Miasta Ogrodu popularnego w Europie w okresie przedwojennym. Podobna koncepcja była realizowana także na Żoliborzu, nieco starszej dzielnicy lewobrzeżnej Warszawy.

Pomyślny rozwój przerwany został przez II wojnę światową. W czasie walk w 1939 r. całkowicie lub częściowo zniszczono ok. 20% willowej zabudowy Saskiej Kępy.

W 1946 r. Saska Kępa została włączona w skład dzielnicy Praga-Południe. Znalazła się w tej samej jednostce administracyjnej, co obszary rozwijające się dotąd zupełnie odmiennie. Odgórne decyzje przyczyniły się również do zakłócenia jej dotychczasowego stylu - głównie poprzez lansowanie budowy domów mieszkalnych pozbawionych walorów architektonicznych.

Mimo to w znacznej części obszaru zabudowa jest willowa z zachowaną architekturą międzywojenną, szczególnie na północnym zachodzie. Dalej kilka osiedli mieszkaniowych zbudowanych na przełomie lat 50. i 70. XX wieku oraz kilka pojedynczych apartamentowców. Jest tutaj wiele przykładów przedwojennego modernizmu z których znaczna część nie jest jednak wpisana do rejestru zabytków. Pod względem administracyjnym Saska Kępa pozostaje częścią Pragi-Południe. Jednak wśród jej mieszkańców silne jest poczucie odrębności związane m.in. z odmienną wywodzącą się jeszcze z dwudziestolecia międzywojennego strukturą społeczną a także z faktem, że w swej historii Saska Kępa nigdy nie była przedmieściem w negatywnym sensie tego określenia.

AVERBIS - Przewodnik po Warszawie